Η Κάλυμνος στις πηγές

Όμηρος

Οι δ’ άρα Νίσυρόν τ’ είχον Κράπαθόν τε Κάσον τε
και Κων Ευρυπύλοιο πόλιν νήσους τε Καλύδνας,
τον αυ Φείδιππος τε και Άντιφος ηγησάσθην,
Θεσσαλού υίε δύω Ηρακλείδαο άνακτος.

Οι υπόλοιποι προέρχονταν από την Κάρπαθο, την Κάσο,
την Κω, πόλη του Ευρύποιλου και τα νησιά Καλύδναις,
των οποίων ήταν αρχηγοί ο Φείδιππος και ο Άντιφος,
οι δύο γιοι του Ηρακλείδη βασιλιά Θεσσαλού.

(Ομήρου, Ιλιάδος Β’, 676-680, 8ος αι. π.Χ.)

Ηρόδοτος

Ηγεμόνευε δε (Αρτεμισίη) Αλικαρνησσέων τε και Κώων και Νισυρίων τε και
Καλυδνίων πέντε ναυς παρεχομένη.

Αυτή (η Αρτεμισία) ήταν ηγεμόνας των Αλικαρνασσέων, των Κώων, των Νισυρίων και
των Καλυδνίων, προσφέροντας πέντε πολεμικά πλοία.

(Ηροδότου, Ιστοριών VII.99, 5ος αι. π.Χ.)

Στράβων

Άπαν μεν ουν το νησιωτικόν μέλι ως επί το πολύ αστείον εστί και ενάμιλλον τω Αττικώ, το δ’ εν ταίσδε ταις νήσοις διαφερόντως. Μάλιστα δε το Καλύμνιον.

Όλο βέβαια το νησιωτικό μέλι είναι πολύ καλής ποιότητας και εφάμιλλο με το Αττικό, διαφέρει όμως εκείνο που παράγεται σε αυτά τα νησιά. Ιδιαίτερα μάλιστα το Καλύμνιο.

(Στράβωνος, Γεωγραφικών X.5.19, 1ος αι. π.Χ.)

Διόδωρος

Κάλυδναν δε και Νίσυρον το μεν αρχαίον Κάρες κατώκησαν. Κατά δε τον εκ Τροίας απόπλουν τέτταρες των Αγαμέμνονος νεών εξέπεσον περί Καλύδναν και τοις εγχωρίοις καταμιγέντες κατώκησαν. Οι δε την Νίσυρον το παλαιόν οικήσαντες υπό σεισμών διεφθάρησαν, ύστερον δε Κώοι καθάπερ την Κάλυδναν, ταύτην κατώκησαν.

Την Κάλυδνα και τη Νίσυρο κατοίκησαν στην αρχή οι Κάρες. Κατά τη διάρκεια της επιστροφής από την Τροία τέσσερα από τα πλοία του Αγαμέμνονα ξέπεσαν στην Καλύδνα και αφού αναμίχθηκαν με τους ντόπιους κατοίκησαν στο νησί. Αυτοί που κατοίκησαν στα παλιά χρόνια τη Νίσυρο καταστράφηκαν από σεισμούς. Ύστερα οι Κώοι την κατοίκησαν, όπως και την Κάλυδνα.

(Διοδώρου του Σικελιώτου, Βιβλιοθήκης Ιστορικής V. 54, 1ος αι. π.Χ.)

Οβίδιος

Fecundate melle Calymne.

Άφθονη σε μέλι Κάλυμνα.

(Ovidius, Metamorphoses VIII.222, 1ος αι. μ.Χ.)

Κασσιανός Βάσσος

Άριστον μέλι το Αττικόν το Υμήττιον. καλόν δε και το γινόμενον εν τοις νήσοις. του δε Σικελικού το Υβλαίον και του Κρητικού το Ακραμανμώριον και του Κυπρίου το Χύτριον και του Κώου το Καλύμνιον.

Άριστον μέλι είναι του Υμηττού της Αττικής. Ωραίο είναι και αυτό που παράγεται στα νησιά. Από το Σικελικό ξεχωρίζει το Υβλαίον, από το Κρητικό το Ακραμανμώριον, από το Κυπριακό το Χύτριον και από το Κωακό το Καλύμνιον.

(Κασσιανού Βάσσου, Γεωπονικών 15, 7, 1, 6ος αι. μ.Χ.)

Ευστάθιος Θεσσαλονίκης

Εισί δε των Σποράδων και αι παρά τω Λυκόφρονι Καλύδναι, ων μια ιδίως Καλύδνα καλείται, αφ’ ης και αι λοιπαί παρακείμεναι την αυτήν κλήσιν έλαχον.

Ανήκουν στις Σποράδες και οι αναφερόμενες από τον Λυκόφρονα (τον Χαλκιδέα) Καλύδναις, των οποίων μία είναι η Καλύδνα, εξ αυτής και τα υπόλοιπα γειτονικά νησιά πήραν την ίδια ονομασία.

(Ευσταθίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Υπομνήματα εις Διονύσιον τον περιηγητήν, σχόλιο στους στίχους 530 κ.ε. του Διονυσίου, 10ος αι. μ.Χ.)

Το δε νήσους Καλύδνας ου προς διαστολήν είρηται χερσαίων Καλυδνών, αλλά διά την σαφήνειαν, ίνα είη δήλον, ότι νήσοι αι Καλύδναι εισίν, ας έτεροι διά του μ γράφουσι, Καλύμνας… και ότι Καλύδναι νήσοι κατά τινας αι Σποράδες.

Η ονομασία νησιά Καλύδναις δεν ελέχθη σε αντιδιαστολή των χερσαίων Καλυδνών, αλλά για λόγους σαφήνειας, ώστε να γίνει φανερό, ότι οι Καλύδναις είναι νησιά, τα οποία άλλοι γράφουν με μ, Καλύμνας… και ότι Καλύδναι νήσοι είναι για ορισμένους οι Σποράδες.

(Ευσταθίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Παρεκβολαί εις την Ομήρου Ιλιάδα, σχόλια στο στίχο Β΄ 677, 10ος αι. μ.Χ.)